Wilco Oomkes: Ghana reis 01-2016

Ik wil graag beginnen met het bedanken van iedereen die mij geschikt achtte voor deze reis. Ik heb ongelofelijk veel meegemaakt en pas na een paar dagen begon ik te beseffen hoeveel me dit gedaan heeft. Nu pas, een maand later voel ik me weer dusdanig dat ik objectief op deze reis terug kan kijken al word ik elke keer als ik het erover heb nog overvallen door emoties, indrukken en dankbaarheid. Vanaf het moment dat ik Martijn voor de eerste keer sprak over Ghana begon een onwerkelijke roes. Een roes die pas echt werkelijkheid werd toen ik na een zeer turbulente vlucht het vliegtuig uitstapte en bedwelmd werd door de fantastische geur en warme deken die Afrika heet. Vanaf daar ging alles eigenlijk in een sneltrein vaart, een mooi contrast met de Afrikaanse cultuur. Bij onze eerste ontmoeting op de music departement werden wij begroet door het droeve nieuws dat een van de dansdocenten was overleden. Iets wat daarna toch tot een van de hoogtepunten van de reis werd. Een paar dagen daarna was de afscheidsceremonie waar alle dansers en begeleidende muzikanten hun laatste tribute aan hun overleden leraar maakten. Met tranen in hun ogen maakten jong en oud hun laatste groet en ging er zelfs een tegen de vlakte. Ik was zelden zo compleet overdonderd en emotioneel. We begonnen met het openingsconcert, waar ik onder het toezien van vele geïnteresseerde oren het verhaal achter mij en mijn instrument vertelde. Van volksmuziek en jazz tot aan klassiek en moderne muziek met voorbeelden van elke stijl. Wat me vooral daarvan is bijgebleven, is dat ze de swingende onregelmatigheid van mijn Balkan voorbeeld snel oppakten en zo mee konden klappen. Achteraf gezien natuurlijk geen verrassing. Toen kon het echte werk beginnen. Voordat ze aan de eindcompositie begonnen, heeft Martijn met ze onder andere beginselen voor atonale composities d.m.v. naam compositie en het gebruik van ongebruikelijke ritmische figuren behandeld. Dit bleek nodig want ze wilden allemaal 6/8 stukken in F schrijven en deze opgave bleek veel moeilijker voor ze dan ik dacht. Het was mooi om te zien hoe Martijn hiermee omschoot, de soepelheid in zijn lesgeven en voornamelijk hoe goed de klas op hem reageerde. Na anderhalve dag begonnen ze aan de composities. Het was vrij duidelijk dat de meesten meer als een opgave dan als muziek harmonieën schreven, erg schools en weinig inventief. Ook schreven ze overduidelijk voor piano en begrepen ze niet echt wat het nou inhield om voor accordeon te schrijven. Uiteindelijk bleek dit voor mij een hele goede oefening in het arrangeren van pianopartituren. Zoals eigenlijk bij de begin opdracht al bleek was het niveau van de studenten dit jaar lager dan andere jaren. Dit had als resultaat dat Martijn de composities die ze hadden gemaakt interessanter ging maken wat mij een inzicht gaf in het componerende brein van Martijn. Uiteindelijk hadden we een concert met 11 half Afrikaans, half Martijns composities voor óf solo accordeon óf voor accordeon met andere instrumenten. Naast natuurlijk het vele samenwerken met Martijn en de studenten in het lokaal waren er ongelofelijk veel momenten waar ik veel van Martijn heb geleerd. Behalve het studeren en verwerken van indrukken heb ik eigenlijk weinig zonder hem gedaan. Vanaf het begin tot het eind ben ik goed begeleid. Ik heb een inkijk gekregen in hoe hij lesgeeft en hoe zijn kijk is op muziek, zowel tijdens de workshop als bij een goed gevuld bord rijst tijdens het lunch of het avondeten. Hadden we het een keer niet over muziek, hadden we het wel over de cultuur. Waar hij in al zijn ervaring daar ook veel over wist te vertellen. Deze trip naar Ghana heeft mij geïntrigeerd. Op de avond voordat ik terugging, zaten Martijn en ik te praten over hoe ik zoek naar de volksmuziek in elke muziek. Het ongepolijste en het ruwe, en hoe dat ik soms mis in de klassieke muziek en in Jazz. Ik zou dat wel eens voor mezelf zou willen uitzoeken hoe dat nou zit. Met de begrafenis ceremonie in het achterhoofd merkte ik toen dat daar voor mij de kracht ligt van muziek. Toen kwam Martijn met het prachtige idee dat ik misschien wel een soort Erasmus-achtige uitwisseling zou kunnen doen met Ghana, waarin ik nog gewoon klassiek les zou kunnen hebben van de piano docente, een dans project zou kunnen begeleiden, drumles krijgen en les zou kunnen geven aan mensen die daar geïnteresseerd in zijn. Er waren tijdens de week al 3 mensen naar me toe gekomen, waaronder de directeur van de music departement die daar wel oor naar hadden. Dit allemaal met het doel om de volksmuziek van daar te vertalen en te integreren in elke muziek die ik maak. Een uniek project en niet onhaalbaar doordat, door dit project, alle contacten eigenlijk al in huis zijn. Alleen dan is de vraag, wanneer moet dit allemaal gaan plaatsvinden en in welk tijdsbestek? Twee dingen weet ik zeker; zonder deze reis had ik nooit met deze vragen gezeten en ik ga nog een keer terug naar Ghana.

Wilco Oomkes 02-2016